1. O Marco Común Europeo de Referencia para as linguas

Para comezar, o MCERL é o Marco Común Europeo de Referencia para as linguas, que é o estándar internacional que define a competencia lingüística. É moi importante xa que, grazas a el, emprégase un xeito unificado de definir as destrezas lingüísticas do alumnado. En primeiro lugar, un dos puntos fundamentais do MCERL é o contexto político e educativo, xa que é imprescindible telo en conta para o establecemento e desenvolvemento dos obxectivos que se queren cumprir, entre moitos, por exemplo, a intención de cooperación entre as institucións educativas, o mutuo recoñecemento de certificados de linguas e a axuda de situación e coordinación dos esforzos de tódolos actores que participan na totalidade da acción educativa. En segundo lugar, está o enfoque orientado á acción, que afirma que é posible afastarse das mecánicas tradicionais para a adquisición dunha lingua estranxeira. Este punto será desenvolvido máis profunda e amplamente no parágrafo exposto a continuación. Para seguir, temos os niveis comúns de referencia, que establecen os descritores que axudan a encadrar os diferentes niveis de adquisición dunha lingua en concreto. De seguido, está o emprego da lingua e a persoa usuaria ou alumna, que fai referencia ao contexto situacional onde a persoa aprendiz terá que verse inmersa lingüisticamente e aplicará os coñecementos adquiridos previamente. Así mesmo, tamén destacan a aprendizaxe e a ensinanza da lingua, as tarefas e o seu papel na ensinanza da lingua, a diversificación lingüística e o currículo e, por último pero non por iso menos importante, a avaliación. De todos estes últimos puntos, o máis destacable é o que fai referencia a ter en conta a cada alumno como individual e concibindo o ensino como flexible e adaptable a cada situación.

O aspecto que persoalmente considero máis importante é o que fai referencia ao enfoque orientado á acción. A comunicación e a aprendizaxe supoñen a realización de tarefas que non son solo de carácter lingüístico aínda que sexa necesario o desenvolvemento da competencia comunicativa do individuo. O peso da tarefa recae totalmente na acción. Con esta metodoloxía, pásase da aplicación de actividades nas que imaxinan a situación a realizala nun contexto real e específico e baixo unhas condicións concretas.

Un dos elementos positivos deste aspecto é que permite levar a cabo infinidade de tarefas sen recorrer a unha actividade propiamente de lingua, como pode ser a coñecida actividade de encher ocos sen un contexto necesario para o correcto afianzamento do coñecemento que pretendemos que a persoa alumna adquira. Ademais, a aplicación deste tipo de tarefas pode axudar, non só a mellorar as competencias conceptuais e lingüísticas do alumnado, senón que tamén mellorarán as súas competencias sociais e cívicas debido ao seu carácter de integración na sociedade.

Na actualidade, este xeito de traballar recoñécese coa denominación de «traballo por proxectos». É desta mesma maneira como se podería aplicar nunha clase de lingua estranxeira dentro da etapa educativa de Educación Secundaria Obrigatoria. Este tipo de traballo por proxectos é aplicable a infinidade de situacións cotiás na que o alumnado pode desenvolver a totalidade das súas capacidades e mellorar cun nivel máis alto de éxito as súas competencias lingüísticas. Por exemplo, nunha aula de Educación Secundaria Obrigatoria pódese propoñer o proxecto de que eles mesmos preparen unha visita guiada en inglés dunha nova exposición que chegue a cidade. Deste xeito, implicaremos ao alumnado activamente en actividades culturais do entorno social onde viven e, a maiores, poderán adquirir novos coñecementos relacionados ca exposición propiamente dita. Así, perderán o medo a comunicarse e falar na lingua estranxeira que, por norma xeral, é o que máis difícil lles resulta, e poderán, do mesmo xeito, aplicar tanto a gramática coma o vocabulario adquirido na aula. Compleméntanse así ambos métodos de ensino: a teoría e a práctica, aproveitando cada momento e situación para espremer ao máximo o potencial e diversidade do noso alumnado.

Como conclusión, pódese afirmar que o MCERL é un elemento básico a ter en conta á hora de impartir e ensinar unha lingua estranxeira, xa que non só axuda ao docente a seguir unhas pautas e instrucións para aplicar para con o seu alumnado, senón para o propio alumnado (sexa cativo, adolescente ou adulto) para que sexa consciente do seu nivel real de competencia lingüística nas diferentes destrezas que se dividen nunha lingua (expresión oral, expresión escrita, comprensión oral e expresión escrita). E, por outra banda, en relación co traballo por proxectos no ensino de linguas estranxeiras, podemos concluír que para nós como futuros docentes, axudaranos a desenvolver no alumnado un dos elementos máis básicos e elementais do ensino: a motivación.  

Referencias:

• Cambridge Assessment English. Explicación de los estándares lingüísticos internacionales. [consultado o 2 de decembro 2017]. Recuperado de: http://www.cambridgeenglish.org/es/exams-and-tests/cefr/
• Comisión Europea. (2002). Marco común de referencias para las lenguas: aprendizaje, enseñanza, evaluación. Centro Virtual Cervantes. [consultado o 2 de decembro 2017]. Recuperado de: http://cvc.cervantes.es/ensenanza/biblioteca_ele/marco/cvc_mer.pdf
• Council of Europe. Common European Framework of Reference for Languages (CEFR). [consultado o 2 de decembro 2017]. Recuperado de: https://www.coe.int/en/web/common-european-framework-reference-languages/